AİLEDE İLETİŞİM

Sağlıklı iletişimin temelinde çok açılı düşünme biçimi yatar. Kendini anlatma çabasından önce başkalarını anlama çabaları ön planda gelmelidir. Buna empatik yaklaşım denir.

Empati; karşımızdakinin duygu ve düşüncelerini anlamak, onun gözüyle olaylara bakabilmektir. “Öğretmenime kızdım” der, çocuk “aaaa hiç öğretmene kızılır mı?” deriz. Burada empati yoktur. Empatide hak verip vermemek önemli değil, önemli olan karşımızdakini anlamaktır.

Empatide saygı vardır. Senin bakış açına saygı duyuyorum, seni anlıyorum mesajı verilir. Karşımızdakini anlamak için de dinlemek önemlidir. Etkin dinlemede iletiyi alan önce gönderenin duygularını, iletinin ne anlama geldiğini anlamaya çalışır. Sonra bunun doğruluğunu sınamak için kendi sözcükleriyle gönderene iletir. Bu iletide değerlendirme, öneri, görüş bildirme, soru sorma yoktur.

Etkin dinleme insanlar arasında sıcak ilişkiler geliştirir. Duyulduğunu, anlaşıldığını hissetmek hoş bir duygudur.

Etkin dinleme çocuğun sorunlarını çözmeyi kolaylaştırır. İnsanlar sorunları hakkında konuştuklarında çözümü daha kolay bulabilirler.

Çocukla iletişimin etkili yollarından biri de “ben” dili kullanmaktır. Ana-baba çocuğun davranışını kabul etmediği zaman, o davranış nedeniyle ne hissettiğini çocuğa söylerse ileti, sen iletisinden ben iletisine dönüşür.

Sorun yaratan davranış nedir?

Bu davranış bizi nasıl etkiledi?

Bu etkinin bizde yarattığı duygu nedir?

Bu üç bilgiyi içeren mesaja “ben” mesajı denir.

Örneğin:

Terbiyesiz, bana nasıl bağırırsın, utanmıyor musun? (“Sen” dili mesajı)

Benimle böyle konuşman çok ağırıma gidiyor. Kırılıyorum, güceniyorum (“Ben” dili mesajı)

“Ben” dili  mesajını kullanmak daha etkili olur.

Etkili iletişimin bir yolu da “kaybeden yok” yöntemidir. Tarafların istekleri çatıştığı zaman her iki tarafı da memnun edecek orta bir yol bulmak demektir.

Çocuğunu ayrı ve farklı bir kişilik olarak gören bir ana-baba onun davranışlarının çoğunu kabullenir. Onun çocuğu için düşündüğü bir kalıp yoktur.

Böyle bir ana-baba çocuğunun biricikliğini kabul eder. Olabileceğin en iyisi olmasına izin verir, onu destekler.

Ana-babalara şunu hatırlatmak gerekir: “Çocuğunuza bir yaşam verilmesi için aracı oldunuz. Şimdi de çocuğunuzun ona sahip olmasına izin veriniz. Bu yaşamda ne yapacağına kendi karar versin”.