Ç
|
ocuğun aile içindeki yeri hiçbir zaman tam olarak tanımlanamaz. İlk doğan çocuklar, çocuk merkezli bir çevrede büyürler, ailedeki etkinlikler hep bu çocuğa yöneliktir. İlk doğan çocuklar daha fazla yardım alırlar, bebeklikleri ve çocuklukları süresince daha karmaşık bir dil kazanırlar, ailesel baskılar yüzünden yaşıtlarına göre daha olgundurlar. İlk çocuklar büyükler tarafından daha kolay kabul görürler ve genelde liderlik rolü almaya heveslidirler çünkü sosyal beklentilere daha kolay uyum sağlarlar. Diğer taraftan aileler ilk çocukta deneyimsiz oldukları için daha fazla kısıtlarlar ve disiplinli davranırlar, diğer çocuklarına nazaran daha fazla ceza uygularlar. Bu da ilk çocuğun sıkıntı düzeyini yükseltir, bir başka deyişle çocuk sürekli “ben doğru mu yapıyorum?” sorusunu kendine sorar. Bununla beraber aileler, daha sonra doğan çocuklarına aynı rehberlik ve dikkati pek göstermezler.
Çocuğun aile içindeki yeri, kişiliğin gelişiminde ve sosyal ilişkilerde de önemlidir. Mesela ilk doğan çocukların sağlık problemlerinin daha fazla olduğu, daha çekingen oldukları ve daha az riske girdikleri görülür.
Evlilik ilişkilerinde de, aile içindeki yerin etkileri görülür, çünkü çocukluğumuzda oynamayı öğrenmiş olduğumuz rolleri evlendikten sonra da oynamaya devam ederiz. Mesela en iyi evlilik, en büyük erkek çocukla, en küçük kız çocuk arasında olandır. Eğer bu pozisyonlar tam tersine dönüşürse bazı sürtüşmeler görülebilir, çünkü kadın kendi kardeşlerini yönettiği gibi kocasını da yönetmeye kalkabilir. Bir evlilikte her iki tarafta ilk çocuksa, çok sürtüşmeli bir ilişki olur, çünkü her iki tarafta birbirine hakim olmaya çalışır.
Ailedeki çocuk sayısı da çocuğun gelişimini etkiler. Çok çocuklu ailelerde ailesel ilgi paylaşılmalıdır. Aksi takdirde kardeşler arasındaki yarışma, kötü duygular, gücenmeler daha fazla olacaktır. Buna ek olarak, aile içinde kendini güçsüz hisseden çocuk, yetersizlik duyguları içindeyken, daha güçlü olanlar kendilerini diğerlerine göre farklı görürler ve liderliğe oynarlar.
Çocukların sağlıklı kişilik gelişimi için yeni bir kardeş doğmadan önce en az iki-üç yıl beklenmelidir.
