ÇOCUK VE KİTAP

  ZİHİNSEL GELİŞİMİNE YARDIMCI KİTAPLAR ALIN
 Çocuklarınıza kitap alırken, onların zihinsel, dilsel, motor ve sosyal gelişimine yardımcı olacak şekilde seçmeniz gerekir ki; çocukken okunan kitaplar gelecek için bazı düşüncelerin yeşermesi adına çekirdek oluşturur.
  ÇOK OKUYAN DA ÇOK BİLİR
  Çocuk ne kadar çok kitap okursa o kadar çok düşünce üretebilir; karar alma mekanizmaları hızlanır. Mantık süreci gelişir. Yaşıtlarına göre dikkatini devam ettirme kabiliyeti daha da artar. Çocukların okuduğu kitaplar onların ruh dünyalarını zenginleştirmeli, gelecek adına ümit ve çalışma motivasyonu vermeli.

  ÇOCUKLAR SOYUT DÜŞÜNEMEZLER
Okul öncesi çocukların soyut düşüncesi olmadığı için, bazı bilgilerle erken tanışmaları, uygun olmayan resimler görmeleri ruhsal gelişimlerini olumsuz etkileyebilir. Örneğin, çocuğa içinde çok soyut kavramlar geçen, henüz bilmediği metafizik güçlerden bahsedilen büyüler, canavarlar, cinler, cadılar gibi konuları işleyen mesajlar çocuğu korkuya iter, ruh dünyasında anksiyete oluşturur. Hayal dünyası karışır. Gerçekle hayali karıştıran, hayata olumsuz bakan bir sürece girer. Bu dönem hikayelerinde, çocuğun anlayabileceği daha somut kavramlar, daha kısa cümleler olmalı. Çok ayrıntıya girip, çocuğun kendini korkulu, kaygılı hissedeceği olaylar, anılar, hikayeler anlatılmamalı. Hayata umutla bakabileceği, çalışmayı, dürüstlüğü, doğruluğu, yardımlaşmayı, hayatın güzel yönlerini ön plana çıkaran hikayeler anlatılmalı.”

  KİTAPLARI ÖNCE SİZ İNCELEYİN
 Okuma–yazmayı öğrenir öğrenmez çocuklara her kitabın verilmesi doğru değil. Piyasada bulunan şiddet ve cinsellik içeren, doğaüstü güçlerin çok ağırlıkla işlendiği kitaplar, çocukların hayata bakışlarını yönlendiriyor. Güçlü olanın kazandığı, doğaüstü güçleri olanların ön planda olduğu veya diğerlerine baskı kurduğu anlatılan bir kitabı okuduktan sonra, çocuk kendini güçsüz, yalnız ve depresif hissediyor ve korkuyor. Var olmak için güçlü olmak gerektiğini öğreniyor. Bunun sonucunda, kendini güçlü göstermek için şiddete daha fazla başvuruyor, kitaptaki gibi kendinden zayıf olanlara baskı uygulamaya başlıyor.

  RESİMLERDEN BİLE ETKİLENİYORLAR
  Çocuklara kitap vermeden önce okuyup incelenmesi gerekir. Çocuğun ruh dünyasını etkileyecek bir olumsuzluğun, onun ileriki yaşlarını da etkileyebilir.

Çocuklarda Tırnak Yeme-------------------- Çocuklarda tırnak yeme davranışı rahatlatmak için, merak ya da sıkıntı içerisinde olduklarında, ya da alışkanlıktan olduğu için gözlenir. Tırnak yeme bazı durumlarda yetişkinlikte de devam etmesine karşılık genellikle ergenlik döneminde son bulur. Çocukluk döneminde tırnak yeme gerilim gidermek için çocuk tarafından keşfedilen önemli bir davranıştır. Tüm çocuklarda bir miktar endişe vardır. Okulda yeni bir şey öğrenmek, Bir partide yaşanan sosyal güvensizlik ya da oyun içindeki çatışmalar bu davranışı tetikler. Tırnak yeme hakkında ne yapmalı Davranışın altında yatan sebeplerin saptanarak giderilmeye çalışılması faydalıdır. Çocuk bu davranışından kurtulmak istese de bunu başaramaz. Tırnak yeme en zararsız ama en zor bıraktırdığımız davranış problemidir. Diğer sinir alışkanlıkları gibi, tırnak yeme de bilinçsiz olarak gerçekleşir.Alışkanlıkları kırma hakkında konuşun. Çocuğunuzun hangi durumlarda ve zamanlarda tırnak yeme davranışını gösterdiğini fark etmesini sağlayın. Gizli bir hatırlatma üzerinde anlaşın. BU bir kod ya da hafif bir dokunuş olabilir. Tırnak yeme konusunda ne zaman endişelenmelisiniz? Nadir durumlarda, tırnak yeme aşırı anksiyete sinyal verebilir. Tırnak yeme davranışına kirpik veya saç çekme ya da diğer endişe verici davranışlar eşlik ediyorsa çocuğunuzun doktorunuza danışın . Bu gibi durumlar, profesyonel danışmanlık yardımı gerektirebilir.

ÇOCUKLARIN OKUL SORUNLARI İÇİN EBEVEYNLERE ÖNERİLER------------------- Çocuğunuzun öğretmeni ya da rehber öğretmeni okulda yaşanan sorunlar için sizi okula davet etti. 1. İpucu: Bu sorunun yaşanıyor olması sizinle ilgili değil. Olabildiğince kişisel duygularınızı kenara koyup soruna odaklanmaya çalışın. Önemli olan öğretmen hakkında ne hissettiğiniz de değil. Önemli olan çocuğunuzun sorununun çözülmesi. Okulu suçlamak yerine çözüme odaklanın. 2. İpucu : Konuşmaya okulu ya da öğretmeni suçlayarak başlamanın genellikle bir yararı olmayacaktır. Mümkün olduğu kadar, okul yöneticileri ve öğretmenler ile birlikte çalışmaya özen gösterin. Benim düşünceme göre, başarı oluşturmak için tek yol okul ile ortak olmaktır. Eğer gerçekten çocuğunuzun öğretmeni ile mücadele ediyorsanız, muhatap olmak için bir başkasını bulun.Bu bir rehber öğretmen, okul sosyal hizmet uzmanı, hatta bir antrenör olabilir. 3. İpucu: Okul ile düzenli iletişim kurun. Mümkünse evde çocuğunuzla ve ödevleriyle daha çok ilgilenin. 4. İpucu: Çocuğunuzda herhangi bir davranış bozukluğu ya da öğrenme güçlüğü olup olmadığını okuldaki uzmanların da desteğiyle öğrenin. Profesyonel yardıma ihtiyaç varsa okul rehber öğretmeninin önerilerine uyun. 5. İpucu: Çocuğunuzun yanında kesinlikle öğretmenleri hakkında olumsuz düşüncelerinizi paylaşmayın. Unutmayın, yaşananlar nedeniyle çocuk öğretmeninden nefret etmeye zaten hazır durumdadır. Bu şekilde hareket edersek durum daha da kötüleşebilir. Ayrıca, öğretmenlerin gerçekten zor bir işi olduğunu da unutmamanız gerekir. 6. İpucu: Genellikle bir okul sorunu yüzünden okula davet edilmek korkutucudur. Genellikle ebeveynlerin verdiği ilk tepki ise kabullenmek ve çözüm aramak yerine sisteme tepki göstermek olur. Unutmayın, bu tepki ve direnç süreci uzatmaktan başka bir işe yaramaz. Çocuğunuza ancak ön yargılarınızdan sıyrılırsanız yardımcı olabilirsiniz.

Çocuklarda Uyku Bozuklukları ve Tedavi Önerileri--------------------- Çocukların ve ergenlerin günde en az dokuz saat uyuması gerekir. Uyku sorunları ve uyku eksikliği ise ders dışı etkinlikler yanı sıra , çocukların okul performansı ve sosyal ilişkileri üzerinde de olumsuz etki bırakmaktadır. Çocuklarda Uyku Sorunları belirtileri Çocuğunuzun uyku sorununu aşağıdaki belirtilerden herhangi birini gösteriyorsa doktorunuza başvurmanızda fayda vardır: -Uyku sırasında solunumun duraklaması -Uykuya dalmada zorluk -Gece boyunca uyku ile ilgili sorunlar -Gündüz performansında açıklanamayan azalma -Uyurgezerlik ya da kabuslar gibi uyku sırasında anormal durumlar... Çocuğunuzun uyku verimini artırmak için ipuçları: -Hafta içi ve hafta sonu uyku saatlerinin çok farklı olmamasına dikkat edin. Düzeninin bozulmaması faydalıdır. -Sıcak bir banyo ya da bir hikaye okuma gibi dinlendirici etkinliklerle yatmadan rutin oluşturun. -Mümkünse uyumadan önce yiyecek yememelerini ve kafeinli içecek içmemelerini sağlayın. -Yatak odasının rahat olduğundan emin olun. -Evde gürültü seviyesinin düşük olduğundan emin olun.

DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU(DEHB)------------------ Çocukların bazen düşünmeden hareket etmeleri, sınıf içinde ders sırasında dikkatlerinin dağılması, arada ödevlerini unutmaları veya evde huzursuz ve gergin olmaları normaldir. Ancak bu belirtiler sıklıkla görülüyorsa dikkat eksikliği, dürtüsellik ve hiperaktiviteden söz etmek mümkün olabilir. Normal sayılan bu çizgiyi diğerleriyle karıştırmamak gerekir. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğunu tanımak için belirtilerine göz atmak gerekir. Çocuğunuzun yaşadığı durum normal mi?, yoksa gerçekten DEHB mu? Dikkatsizlik belirtileri,hiperaktivite belirtileri ve dürtüsellik belirtileri benzerdir. Bazı sevgili çocuklarımız anne babaları ya da öğretmenleri ve arkadaşları tarafından bir tatlı bela olarak görülür. Tembel ve disiplinsiz olarak nitelendirilir. Aslında onun yaşadığı sorun başkadır. DEHB belirtileri genellikle yedi yaşından önce görünür. Ancak, dikkat eksikliği bozukluğu ve normal hareketliliği ayırt etmek zor olabilir . Belirtilerden sadece bir kaçı ve genellikle sık olmayan bir şekilde gözleniyorsa muhtemelen DEHB değildir. . Öte yandan, eğer çocuğunuz belirtileri yoğun bir şekilde yaşıyorsa,durum biraz daha ciddi olabilir. Doğru bilinen bazı yanlışlar: YANLIŞ:DEHB olan tüm çocuklar hiperaktiftir. GERÇEK: DEHB bozukluğu olan bazı çocuklar hiperaktiftir. Bazı çocuklar ise aşırı hareketli olmayıp dikkat problemleri yaşamaktadır. Gerçek: ADD / DEHB olan bazı çocuklar hiperaktif, ama dikkat problemleri olan diğerleri değildir. Dikkatsiz, ama aşırı aktif değildir ADD / DEHB olan çocuklar, spacey ve isteksiz görünebilir.   YANLIŞ: DEHB olan tüm çocuklar ömrü billah dikkatsizdir. Hiçbir konuda dikkatlerini toplayamazlar. GERÇEK: DEHB olan çocuklar sevdikleri faaliyetlere çok güzel odaklanabilirler. Anne babalar genellikle bu yüzden durumu kabullenmekte zorlanırlar. YANLIŞ: DEHB olan çocuk bu şekilde büyür, hiç bir zaman düzelmez. GERÇEK: DEHB genellikle yetişkinlikte de devam eder ancak doğru ve zamanında tedavi ile çocuğun iyi ve kaliteli bir yetişkinliğe adım atması sağlanabilir.   YANLIŞ: DEHB ilaçsız geçebilir. İlaca gerek yoktur. GERÇEK: Eğitim, davranış terapisi, ev ve okulda destek, egzersiz ve doğru beslenme tedavide çok önemlidir ama sıklıkla ilaç tedavisi de şarttır.   DEHB ' nun üç temel özelliği dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüselliktir. Bu üç temel özelliğin üçü bir arada görülebildiği gibi öncelik sırası da değişebilmektedir.Bu çocukların okul performansları düşük, arkadaşlık ilişkileri de problemlidir. DEHB bozukluğu belirtileri 7 yaşından önce görülse de ayırd edici tanıyı koymak ancak okul başladığında mümkün olabilmektedir. Çocuklarda DEHB belirtileri: Detaylara dikkat etmezler. Dikkatsizce hatalar yaparlar. Kolayca dikkatleri dağılır. Konuştuğunuzda ve ders sırasında dinlemediği görülür. Organize olamaz. Başladığı bir işi tamamlayamaz. Sık sık, kitap, oyuncak, ya da diğer eşyalarını kaybeder. Ödevlerini unutur. Genellikle sürekli hareket halindedir. Çocuklarda hiperaktivite belirtileri:   Sürekli kıpırdarlar, kıvranırlar Sessizce oturup bekleyemezler. Öğretmen ve ebeveynlerini aşırı zorlarlar. Çocuklarda dürtüsellik belirtileri: Kendilerini kontrol etmekte zorlanırlar. Sabırsızdırlar. Arkadaşlık ilişkileri sorunludur. Kavgacıdırlar. Saygısız ve tuhaf görülürler. Herkes ondan şikayetçidir. Düşünmeden konuşurlar. Diğer insanların sözlerini keserler. Öfke patlamaları veya öfke nöbetleri sonucunda kötü olaylar yaşarlar. DEHB bozukluğu olan çocukların olumlu yönleri: DEHB olan çocuklar oldukça yaratıcı olabilir. Esnektirler. Aynı anda pek çok çözüm düşünebilirler. Coşku içinde ve içten görünürler. Canlı kişilikleri vardır. Kısacası, onları öfkelendiren değilseniz , onlarla birlikte olmak çok eğlenceli olabilir. Çoğu entellektüel ve sanatsal yeteneklidir. Eğer çocuğunuzda DEHB olduğunu düşünüyorsanız, ya da okuldaki uzmanlar sizi bu konuda yönlendirmişse yardım almak için beklemeyin. Çocuğunuzda DEHB belirtileri ile mücadele varsa, profesyonel yardım aramak için beklemeniz gerekmez. Çocuğunuzun doktoru, terapist, ve onun özel ihtiyaçlarını karşılayan kişiselleştirilmiş bir tedavi planı yapmak için okul ile birlikte çalışmalısınız. DEHB için etkili tedavi davranışçı terapi, ebeveyn eğitim ve öğretimi, sosyal destek ve okulda yardımı içerir. Genellikle ilaç da kullanılmalıdır. DEHB olan çocuklar için ebeveynlik ipuçları: Çocuğunuz hiperaktif, dikkatsiz, ya da dürtüsel ise, onu kazanmak, onu dinlemek, bir görevi tamamlamak çok fazla enerji alabilir. Sürekli izleme sinir bozucu ve yorucu olabilir. Ancak durumun kontrolü yeniden kazanmak için atabileceğiniz adımlar vardır. DEHB tutarlılık ve açık iletişim gerektirir. Onlara karşı sevgi dolu olmak, destek ve cesaret gerekir. DEHB olan çocuklar okulda başarılı olamaz diye kesin bir şey yoktur. Hem ebeveynler hem de öğretmenlerin DEHB olan çocukların sınıfta gelişmelerine yardımcı olmak için yapabilecekleri pek çok şey vardır. Çocuğun Bireysel güçlü ve zayıf yönlerini ortaya çıkarmak ve doğal yaratıcılıklarını ve yeteneklerini desteklemek gerekir. Öğretmenin böyle çocuklara yardım edebilmesi için birtakım öğretim stratejileri uygulaması gerekir. Onlar özel ve kıymetli çocuklar, diğerleri gibi...  

    

 Günün Kitap Önerisi:Gerçekten Beni Duyuyor Musun?

Leyla Navaro'nun bu kitabı Remzi Kitabevinden çıkmış. İletişim ile ilgili en güzel türkçe yayınların yazarı Doğan Cüceloğlu'nun dışında anne ve babaların doğru iletişim yöntemleri öğrenebilecekleri sayılı türkçe kaynaklardan biri...  Etkili iletişimin ve dinlemenin gücünü anlatan bu kitabı okumanızı tavsiye ederim.

Mutlu kalın!

SBS-LGS-KPSS _İÇİNDEN ÇIKILAMAYAN SINAV KABUSU- SINAV KAYGISI------------ İçinde yaşadığımız toplumda yıllardan beri herkesin bir şekilde yaşadığı bir kabustur sınavlar. Maalesef vardır. Sınav Gerçeği!  Ebeveynler ve eğitimciler sürekli değişen sınav sistemlerini takip etmeye uğraşırken, zavallı çocuklarda kaygının içine battıkça batarlar. SBS , LGS, LYS, KPSS …. Sınavlar ülkemizde bitmez de bitmez…

İşler yolunda gitmediğinde çocuğun,gencin  ve ailenin tüm hayatı etkilenir. Eğer psikolojik ve akademik açıdan sağlam bir temel sağlanamamışsa, çocuğun sınav kaygısı yaşama riski de yüksektir.

Sınav kaygısına yol açan nedenler araştırılmalı ve çözümü için uğraşılmalıdır. Hiç endişe ya da kaygı olmaması da normal değildir. Bir miktar kaygı gerekli ve faydalıdır. Öğrencinin daha dikkatli ve hırslı olmasını sağlar. Ancak bu endişe çocuğun aşırı bedensel tepkiler vermesine, mide bulantılarına, baş dönmelerine, bildiklerini unutmasına yol açıyorsa işte bu tehlikeli dediğimiz sınav kaygısıdır.

Normal kaygıda genellikle sınav başladıktan sonra her şey yoluna girer. Çocuk sorulara dikkatini verir ve cevaplamaya başlar. Oysa ki endişe bozukluğuna yol açan sınav kaygısında çocuk sınav başladıktan sonra daha da kötüleşir. Gözleri kararır , soruları okuyamaz duruma gelir ve genellikle sınavı tamamlayamaz.

Sınav kaygısı sadece başarısız çocuklarda gözlemlenen bir durum değildir. Başarılı, sorumluluk sahibi, titiz öğrencilerde daha çok rastlandığı saptanmıştır.

Bu durumda anne ve babaların nasıl bir tutum içine girecekleri önemlidir. Özellikle mükemmeliyetçi be beklentileri yüksek aileler çocuklarının kaygı duymasına sebep olduklarının belki de farkında bile değildirler. Hatta maalesef çoğu anne baba kendi durumlarının bile farkında değiller.  Yıllardan beri pek çok aile gördüm. Şurası bir gerçek ki,,,  kişilerin kendi durumlarını objektif ve sağlıklı olarak değerlendirebilmeleri nadir olarak karşılaşılan bir durum.

Eğer ki, çocuğun psikolojik gelişiminde bir sorun olmuşsa, sınav kaygısının sebebi bu da olabilir. Çocuğun okul öncesi dönemde yaşadığı hep birinci ve önde olma isteği normal gelişim süreci içinde olgunlaşamamışsa, ilerleyen dönemlerde çocuk sınav kaygısı yaşayacaktır.

Sebebi her ne olursa olsun, sınav kaygısı mutlaka ele alınması gereken bir durumdur. Sebeplerinin etraflıca araştırılarak çözüme giden yolda  gerekli çalışmaların yapılmaya başlanması gerekir.